تنگی دریچه آئورت همان طور که از نام ان پیداست بیماری است که به دلیل انسداد یا باریک شدن دریچه آئورت قلب اتفاق می‌افتد. و منجر به آسیب قلبی، مشکلات سلامتی و در مواردی حتی منجر به مرگ می‌شود.
با اختلال و انسداد دریچه آئورت میزان اکسیژن دریافتی بدن کاهش می‌یابد که این امر منجر به درد قفسه سینه، تنگی نفس و غش و ضعف می‌شود. این بیماری در افراد مسن بیشتر بروز پیدا می‌کند به طوریکه شیوع آن در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر از سایر گرو‌ه‌های سنی می‌باشد.
در موارد نادر این بیماری می‌تواند به صورت نقایص مادرزادی قلبی در کودکان و خردسالان ایجاد شود.
میزان شیوع تنگی دریچه آئورت
حدود ۲ درصد از افراد بالای ۶۵ سال مبتلا به این بیماری می‌شوند، در اکثر موارد این بیماری بدون غربالگری و یا بروز عوارض جدی قابل شناسایی نمی‌باشد.
دلیل ایجاد تنگی دریچه آئورت
دریچه آئورت یکی از چهار دریچه‌ی قلبی می‌باشد، خون قبل از اینکه به کل بدن پمپاژ شود از این دریچه عبور می‌نماید.
زمانی که خون کافی در دریچه آئورت وجود نداشته باشد منجر به بروز نارسایی قلبی می‌شود. در مواردی دریچه به درستی بسته نمی‌شود و منجر به اختلال در خون رسانی می‌شود که به این حالت رگورژیتاسیون می‌گویند. هر کدام از این مشکل‌ها منجر به ماندن بیش از حد خون در قلب می‌شود که در نتیجه منجر به افزایش فشار و افزایش کارکرد قلبی می‌شود که در نهایت منجر به آسیب و صدمه به قلب می‌شوند.
دلایل اصلی تنگی دریچه آئورت
به طور کلی دلایل اصلی تنگی دریچه آئورت در بزرگسالان عبارت است از:
- فرسایش ناشی از افزایش سن: با افزایش سن و گذشت زمان ممکن است کلسیم روی دریچه تجمع پیدا کند و منجر به کاهش جریان خون شود. این مورد بیشتر پس از ۶۵ سالگی اتفاق می‌افتد.
- عفونت: عفونت‌های باکتریایی درمان نشده وقتی به جریان خون راه پیدا کنند می‌توانند در دریچه‌های قلبی تجمع پیدا کنند و منجر به آسیب شوند. عفونت‌های شایعی که می‌توانند منجر به آسیب به دریچه آئورت شوند عبارتند از: گلودرد استرپتوکوکی و مخملک که در صورت عدم درمان منجر به تب رماتیسمی خواهد شد، تب رماتیسمی نیز در نهایت می‌توانند به دریچه‌های قلبی از جمله دریچه آئورت آسیب وارد نماید. این بیماری بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا عوارض بیماری آشکار شود.
- مشکلات ارثی یا بیماری‌های مزمن: بیماری‌هایی مانند پاژه استخوان، نارسایی کلیه، هیپرکلستومی، بیماری‌های خود ایمنی یا التهابی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید از جمله بیماری‌هایی هستند که می‌توانند منجر به آسیب دریچه آئورت شوند.
علائم تنگی دریچه آئورت
- خستگی: افزایش خستگی در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره یا حرکات و ورزش‌هایی که در گذشته به سادگی انجام می‌دادید.
- تپش قلب: افزایش ضربان قلب به طوریکه می‌توانید نبض خود را حس کنید.
- تورم و التهاب در پاها (ساق یا مچ پا)
- درد قفسه سینه (آنژین): احساس فشار یا ناراحتی که از قفسه سینه تا گردن و در مواردی به سمت فک، بازو و شکم گسترش می‌یابد.
- تنگی نفس
- سرگیجه، ضعف و غش
تشخیص تنگی دریچه آئورت
با شروع علائمی که ذکر شد بهتر است به یک متخصص قلب مراجعه نمائید، مراحل تشخیص عبارتند از:
- معاینه فیزیکی و تهیه شرح حال
- الکتروکاردیوگرام
- رادیو گرافی قفسه سینه
- آنژیوگرافی یا سی تی قلب
- اکوکاردیوگرام
- تست ورزش
- کاتتریزاسیون قلبی
- ام آر آی قلب
درمان تنگی دریچه آئورت
با توجه به سن بیمار و شدت بیماری درمان‌های متفاوتی ممکن است برای بیمار پیشنهاد شود.
- در صورتی که بیماری شما علائم خاصی ندارد پزشک پیشنهاد می‌کند با انجام معاینات و آزمایشات دوره‌ای بیماری را تحت بررسی داشته باشید.
- دارودرمانی: داروهایی مانند انواع رقیق کننده‌های خون، داروهایی جهت درمان اختلالات ریتم قلب و دیگر داروها در مواردی که گرفتگی خفیف می‌باشد و علائم اندکی را ایجاد کرده است پیشنهاد می‌شود.
- جراحی: ترمیم دریچه آئورت به روش جراحی با استفاده از بالون و روش‌های کم تهاجم به منظور رفع انسداد و گرفتگی یکی از روش‌هایی است که از گذشته کاربرد داشته است.
- تعویض دریچه: در مواردی که شدت گرفتگی بسیار زیاد باشد و روش بالون گذاشتن قادر به رفع این انسداد و گرفتگی نباشد به جای ترمیم دریچه، تعویض آن پیشنهاد می‌شود. دریچه‌هایی که در این جراحی استفاده می‌شود از حیواناتی مانند گاو یا خوک یا از پروتزهای زیستی تهیه می‌شود.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی
با توجه به روش جراحی، سن بیمار و شدت بیماری، طول دوره‌ی بهبودی در افراد مختلف متفاوت می‌باشد.
به طور کلی پس از جراحی لازم است تا بیماران چند روز در بیمارستان بستری و تحت مراقبت کامل قرار داشته باشند.
در سال‌های اخیر اغلب روش‌های جراحی با ایجاد برش‌های کوچک روی قفسه سینه انجام می‌شود و احتیاجی به جراحی‌های باز نمی‌باشد، در این موارد طول دوره‌ی بهبودی کوتاهتر می‌شود و بیمار سریعتر می‌تواند فعالیت‌های روزمره‌ی خود را از سر بگیرد.
