فشار خون اندازه‌گیری است که نشان می‌دهد خون با چه شدتی به دیواره شریان‌ها فشار می‌آورد، در حالی که در بدن شما حرکت می‌کند. بالا و پایین رفتن فشار خون در طول روز طبیعی است، اما اگر این عدد بالا بماند، فشار خون بالا دارید. فشار خون بالا در صورت عدم درمان می تواند خطرناک باشد. می تواند شما را در معرض خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی، نارسایی کلیه و سایر مشکلات پزشکی قرار دهد. تغییر سبک زندگی، ورزش بیشتر و مصرف دارو می تواند به شما کمک کند فشار خون خود را در جایی که باید باشد حفظ کنید. فشار خون شما از ۲ عدد تشکیل شده است:
عدد اول نیرویی را که قلب شما می تپد اندازه گیری می کند. این فشار سیستولیک نامیده می شود.
عدد دوم مربوط به زمانی است که ماهیچه خود را پس از پمپاژ رها می کند. این فشار دیاستولیک نامیده می شود. فردی با فشار سیستولیک ۱۲۰ و فشار دیاستولیک ۸۰ فشار خون ۸۰/۱۲۰ یا “۱۲۰ روی ۸۰” دارد. فشار خون ایده آل برای یک بزرگسال کمتر از ۱۲۰/۸۰ است. اگر عدد بالای شما ۱۳۰ یا بالاتر باشد، یا عدد پایین شما ۸۰ یا بیشتر یا هر دو باشد، فشار خون بالا دارید.
دلایل اصلی فشار خون بالا چیست؟
در بیشتر موارد، پزشکان نمی توانند به دلیل دقیق فشار خون بالا اشاره کنند. با این حال، چندین مورد برای افزایش فشار خون شناخته شده است، از جمله:
- سن: خطر فشار خون بالا با افزایش سن افزایش می یابد. در اوایل میانسالی، فشار خون بالا در مردان شایع تر است. زنان بعد از یائسگی بیشتر به آن مبتلا می شوند.
- اضافه وزن یا چاقی: هر چه وزن شما بیشتر باشد، خون بیشتری برای رساندن مواد مغذی به بافت هایتان نیاز دارید. با افزایش حجم خون، فشار بر دیواره رگ ها نیز افزایش می یابد.
- عدم تحرک بدنی: افراد غیرفعال معمولا ضربان قلب سریع تری دارند. این باعث می شود نیروی خون در برابر شریان های شما سخت تر شود.
- استفاده از تنباکو: استعمال تنباکو بلافاصله فشار خون شما را به صورت موقت افزایش می دهد. علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در تنباکو می تواند به دیواره رگ های شما آسیب برساند.
- استرس: سطوح بالای استرس می تواند منجر به افزایش موقت، اما چشمگیر فشار خون شود.
- برخی شرایط مزمن: از جمله کلسترول بالا، دیابت، بیماری کلیوی و آپنه خواب.
- سابقه خانوادگی
- مصرف نمک زیاد
- مصرف پتاسیم خیلی کم
- مصرف ویتامین D خیلی کم
- نوشیدن بیش از حد الکل
علائم فشار خون بالا چیست؟
از آنجایی که معمولاً هیچ علامتی وجود ندارد، مهم است که فشار خون خود را به طور منظم اندازه گیری شود.
فشار خون بالا می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات شود. فشار خون بالا “قاتل خاموش” نامیده می شود، زیرا معمولاً علائمی ایجاد نمی کند. اکثر مردم تا زمانی که به دلایل دیگری نزد پزشک نروند نمی دانند که به فشارخون مبتلا هستند.
فشار خون بسیار بالا می تواند علائمی مانند سردرد، سرگیجه یا خونریزی بینی بیش از حد معمول ایجاد کند. اما این علائم معمولاً تا زمانی که به مرحله شدید نرسد، رخ نمی‌دهند. تا زمانی که این علائم ظاهر شوند، فشار خون بالا ممکن است تهدید کننده زندگی باشد.
فشار خون بالا چگونه درمان می شود؟
درمان فشار خون بالا دارای چند مرحله مختلف است که می توان به این موارد اشاره کرد :
- انجام ورزش های هوازی
- کنترل رژیم غذایی
- استفاده از دارو
انجام ورزش های هوازی
اولین درمانی که برای فشار خون بالا در نظر گرفته می شود، انجام ورزش های هوازی است. خوشبختانه انجام ورزش هایی چون پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، شنا و باغبانی تاثیرات مثبتی بر روی قلب و عروق و در نهایت فشار خون دارد. طبق بررسی های انجام شده، از بین ورزش های قدرتی، ورزش وال سیت یا حالت نشستن با تکیه بر دیوار نیز می تواند باعث کاهش فشار خون شود. برای انجام این نوع ورزش قدرتی کافی است این مراحل را طی کنید:
- به دیوار تکیه بدهید
- پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید
- زانوها را خم کنید
- باسن را به آرامی به سمت پایین ببرید تا جایی که ران های شما با زمین در یک راستا قرار گیرند
- کمر باید صاف باشد
- عضلات شکم تان را منقبض کنید
- به مدت بیست تا شصت ثانیه در این حالت بمانید.
کنترل رژیم غذایی
یکی دیگر از راه های درمان فشار خون بالا انتخاب نوع غذایی است که می خوریم. برخی خوراکی ها می توانند تاثیرات مثبتی بر روی فشار خون بالای افراد داشته باشند. سعی کنید بیشتر خوراکی هایی که در برنامه غذایی خود می گنجانید، عبارت باشند از :
- انواع سبزیجات
- میوه ها
- غلات کامل
- انواع دانه ها و مغزهای خوراکی
- ماهی
- گوشت بدون چربی
- لبنیات کم چرب
استفاده از دارو
آخرین مرحله برای درمان فشار خون بالا استفاده از داروهای خاصی است که زیر نظر پزشک معالج مصرف می شوند. همانطور که در قسمت های قبلی نیز عنوان شد، فشار خون بالا یا هایپرتانسیون بیماری شایع و خطرناک می باشد که می تواند بر عملکرد برخی اندام تاثیر منفی بگذارد. عوارض این بیماری می تواند شامل آسیب زدن به کلیه، چشم، مغز و قلب گردد. در کنار ورزش های هوازی و کنترل مواد غذایی بنا بر صلاحدید پزشک برخی داروها برای بیمار تجویز می شود.
تجویز دیورتیک ها اولین داروی موثری است که پزشک برای این نوع بیماران تجویز می کند. مصرف منظم دیورتیک ها می توانند در دفع بالای سدیم و آب از طریق کلیه ها نقش داشته باشند. بدین ترتیب، میزان مایعات بدن کم شده و در نتیجه فشار خون تنظیم می شود. مهار کننده های سیستم رنین آنژیوتانسین نیز نقش موثری در کاهش فشار خون دارند. مسدود کننده های کانال کلسیم، مسدود کننده های بتا و دیگر داروها در پایین آوردن فشار خون نقش کلیدی به عهده گرفته اند.
بسیاری از مردم برای کاهش وزن خود به دارو نیاز دارند. گاهی اوقات، تغییر سبک زندگی به تنهایی برای کنترل فشار خون کافی نیست. متخصص قلب و عروق همچنین ممکن است دارو را برای حفظ فشارخون در سطح ایمن‌تر تجویز کند. انواع مختلفی از داروها در دسترس هستند که به روش های مختلف برای کاهش فشار خون عمل می کنند. این داروها برخی رگ های خونی را شل می کنند تا جریان خون را آسان تر کنند. برخی به بدن شما کمک می کنند تا از شر نمک و آب اضافی خلاص شود. این امر حجم خون را کاهش می دهد تا به کاهش فشار خون کمک کند. سایر داروها باعث می شوند ضربان قلب شما کندتر شود. پزشک ممکن است ترکیبی از داروها را تجویز کند. اغلب، ۲ نوع دارو بهتر از یک نوع دارو عمل می کند.
اگر فشار خون بالا درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
فشار خون درمان نشده ممکن است منجر به مشکلات سلامتی جدی شود از جمله:
- سکته قلبی
- حمله قلبی
- بیماری عروق محیطی
- بیماری یا نارسایی کلیه
- عوارض دوران بارداری
- آسیب چشم
- زوال عقل عروقی
بهترین دکتر متخصص فشار خون در مشهد
دکتر امیر مصدق (به عنوان بهترین دکتر متخصص فشار خون در مشهد) می تواند مشکلات فشار خون بالا و پایین شما را در مشهد به خوبی تشخیص داده و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهد.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4314-hypertension-high-blood-pressure
https://www.cigna.com/medicare/healthy-aging/high-blood-pressure-hypertension
