در صورتی که رگ های خونی فرد به دلایل گوناگون مانند تجمع کلسترول، سلول‌ها یا مواردی دیگر بسته شده یا تنگ شده باشند، ممکن است به روش بالون قلب نیاز داشته باشد. در این مقاله به چگونگی انجام بالون قلب، آنزیوپلاستی، مزایای بالون قلب،
خطرات و عوارض بالون قلب و موارد دیگر می پردازیم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
بالن قلب چیست؟
بالون قلب در واقع همان آنژیوپلاستی (Angioplasty) است که نوعی روش کم تهاجمی به حساب می آید و برای رفع گرفتگی رگ ها و برقراری جریان نرمال خون به به تمامی اعضای بدن بکار می رود. اصطلاح آنژیوپلاستی، به معنی باز کردن رگ خونی است.
با جمع شدن موادی مانند چربی، کلسیم، کلسترول و غیره در خون، سرخرگ مسدود می شود. به این تجمع مواد، پلاک گفته می شود و با گذر زمان رگ های شما را سفت و جریان خون سرشار از اکسیژن را محدود می کند.
در حملات قلبی، این امکان وجود دارد که پلاک پاره شده و کلسترول را به درون رگ ریخته شود و این خود می تواند باعث لخته شدن خون گردد.
کاری که پزشک معالج برای درمان بیمار انجام می دهد این است که در طی مدت آنژیوپلاستی، یک برش در مچ دست یا کشاله ران ایجاد می کند و سپس یک لوله یا کاتتر را درون رگ هدایت کرده و کاتتر را به سمت بالا برده و تا رسیدن به رگ خونی آسیب دیده مورد نظرش که در اطراف قلب بیمار است یاری می کند.
کاتتر دارای یک بالن بوده که قابلیت باد شدن را دارد که می تواند خون لخته شده را جابه جا کند و رگ مسدود شده را باز کند. متخصص قلب در این روش از اشعه ایکس زنده، ماده مورد نیاز برای هدایت کاتتر استفاده می کند و رگ را ارزیابی و درمان می کند.
آنژیوپلاستی کمترین تهاجم را دارد، چون بر خلاف جراحی قلب باز، قفسه سینه باز نمی شود.
با توجه به اینکه در کدام قسمت از بدن این تجمع اتفاق میافتد، رگ های مسدود شده ای که درمان نمی شوند می توانند باعث مرگ بافت ها، حمله قلبی و حتی مرگ شوند. این نکته بسیار پر اهمیت است که درباره نشانه های غیرطبیعی که ممکن است برایتان اتفاق افتاده باشد آگاهی داشته باشید.
آنژیوپلاستی
آنژیوپلاستی به دو دسته تقسیم می‌شود:
- آنژیوپلاستی با بالون
- قرار دادن استنت در سرخرگ
قرار دادن استنت در سرخرگ
شامل یک لوله یا فنر بوده که از جنس تور سیمی است. استنت‌ها کمک می کنند تا بعد از آنژیوپلاستی دوباره ناشی از تنگی سرخرگ، جلوگیری شود. استنت‌ها معمولا از جنس فلز ساخته شده یا دارای پوششی دارویی هستند. هنگامی که شامل دارو باشند، به آن‌ها استنت های شستشوی دارویی گفته می شود و احتمال پر شدن دوباره آن‌ها کمتر است. این نوع ازاستنت ها، منحصرا و با استفاده خیلی کم از استنت های فلزی بکار می روند.
تفاوت بالن قلب با فنر قلب؟
بالن قلب و فنر قلب هر دو از روش های معمول آنژیوپلاستی هستند. آنژیوپلاستی با بالن یک روش کاتتر گذاری قلبی با حداقل تهاجم است که برای باز کردن عروق باریک و مسدود شده استفاده می شود. استنت یا فنرهای قلب لوله های فلزی کوچکی به شکل شبکه هستند که به بدن شما کمک می کنند تا بتواند سرخرگ را باز نگه دارد.
اگر تنها از روش بالن گذاری استفاده شود، این خود احتمال انسداد مجدد را زیاد می کند. بنابراین برای جلوگیری از بروز این مسئله، از یک فنر فلزی یا استنت (stent) هم در اطراف بالن استفاده می‌شود. پس از باد شدن بالون، فنر دور آن درون سرخرگ باز می‌شود و سپس بالن را خارج می کنند. فنر جداره سرخرگ، باعث استحکام آن می شود و احتمال مسدودی مجدد را بسیار کاهش می دهد.
مزایای بالون قلب
برخلاف جراحی قلب، بالون زدن قلب نیاز به برش وسیعی ندارد و به همین دلیل بیمار برای بستری به مدت زمان کوتاه تری نیاز دارد. در واقع برای آنژیوپلاستی تنها ۱ تا ۲ روز بستری شدن در بیمارستان لازم است. روش بالون زدن قلب با بی حسی موضعی انجام می شود. دوره بهبودی بیمار در روش آنژیوپلاستی حداکثر ۱۰ روز است.
خطرات و عوارض بالون قلب
اگرچه بالون قلب، روشی کمتر تهاجمی است نسبت به جراحی قفسه سینه. اما هنوز روشی خطرناک است. با این حال، اگر بالون زدن به صورت تخصصی انجام شود، خطرات و عوارض آن خیلی کم است. عوارض آنژیوپلاستی به صورت زیر دسته بندی می‌شوند:
تنگ شدن دوباره سرخرگ پس از بالون زدن قلب
از جمله عوارض بالون زدن قلب این است که گاهی جریان خون در سرخرگ مسدود می شود، که دلیل آن هم وجود موادی است که به درون سرخرگ از پشت استنت آزاد می شوند. در ۳۰ تا ۴۰ درصد از موارد، تنگ شدن دوباره سرخرگ ازعوارض بالون زدن قلب است. به همین دلیل فنر قلب برای کاهش مسدودیت دوباره سرخرگ، طراحی شده است.
ایجاد لخته‌های خونی پس از بالون قلب
مشاهده لخته‌های خونی در محل استنت، در ۷روز ابتدایی و یا در ماه‌های اول پس از بالون زدن قلب از جمله عوارض استفاده از فنر قلب می تواند باشد. این لخته ها ممکن است سرخرگ را مسدود کرده و باعث بروز حمله قلبی شوند.
بنابراین، برای کاهش دادن عوارض بالون قلب وهمچنین جلوگیری از بوجود آمدن لخته در استنت‌ها، مصرف داروهایی مانند کلوپیدوگرل یا پلاویکس، آسپیرین وغیره. کاملا مطابق دستورپزشک معالج بسیار اهمیت دارد.
خونریزی پس از بالون زدن قلب
این احتمال وجود دارد که بیمار دچار خونریزی در یکی از نواحی بدن خود مانند دست ها یا پاها شود که در حین عمل یک کاتتر در آن قرار داده شده است. به طور معمول این عمل، باعث ایجاد کبودی می‌شود، اما گاهی خونریزی شدید هم اتفاق میافتد و ممکن است به انتقال خون یا جراحی نیاز داشته باشد.
حمله قلبی
از جمله عوارضی که در بالن قلب ممکن است اتفاق بیافتد، حمله قلبی است که موارد آن بسیار کم مشاهده شده است. ولی ممکن است در حین عمل آنژیوپلاستی رخ دهد.
مشکلات کلیوی
موادی که درحین عمل بالن زدن قلب و برای جای دادن استنت ها بکار می روند، ممکن است مشکلات کلیوی بوجود آورند. همچنین رنگ هایی که در زمان انجام آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت مورد استفاده پزشک هستند می تواند باعث آسیب کلیوی، مخصوصا مبتلایان به مشکلات کلیوی شود.
سکته مغزی
در حین عمل، درست زمانی که کاتترها از راه آئورت جای داده می شوند، احتمال بروز سکته مغزی زیاد است. همچنین لخته های خونی که ممکن است در کاتتر بوجود بیایند و به مغز برسند بالاست. این عارضه به ندرت در آنژیوپلاستی عروق کرونر اتفاق میافتد.
ضربان غیرطبیعی قلب
در حین انجام مراحل بالون زدن، ممکن است قلب بیمار بسیارسریع یا بسیار آهسته کار کند. این مورد حالتی معمولا گذراست اما گاهی ممکن است استفاده از دارو یا دستگاه تنظیم ضربان قلب لازم باشد.
